Osoba pełnoletnia opuszczająca rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną jest objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, jak również przez pomoc na:
- kontynuowanie nauki,
- usamodzielnienie,
- zagospodarowanie.
Ponadto pełnoletnim wychowankom pieczy zastępczej udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w znalezieniu zatrudnienia.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pomoc na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie oraz na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej:
1) 3 lat – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną;
2) 1 roku – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo – wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo – terapeutyczną.
Pomoc dla osób usamodzielnianych jest przyznawana lub udzielana na ich wniosek.
Warunkiem przyznania pomocy na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest złożenie wniosku oraz posiadanie zatwierdzonego indywidualnego programu usamodzielnienia, określającego w szczególności:
1) zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia,
2) sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez osobę usamodzielnianą zatrudnienia.
Wniosek o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki i pomocy na usamodzielnienie osoba usamodzielniana składa w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania przed umieszczeniem w pieczy zastępczej.
Wniosek o przyznanie pomocy na zagospodarowanie oraz o udzielenie pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych lub w uzyskaniu zatrudnienia składa się w powiecie właściwym ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.
Kontynuowanie nauki
Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się osobie usamodzielnianej, jeżeli kontynuuje naukę:
- w szkole,
- w zakładzie kształcenia nauczycieli,
- w uczelni,
- na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia,
- u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Wysokość pomocy na kontynuowanie nauki wynosi nie mniej niż 681 zł miesięcznie. Pomoc, o której mowa wyżej przyznaje się na czas nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25. roku życia. Pomoc ta przysługuje w czasie trwania odpowiednio roku szkolnego, roku akademickiego, kursu albo przygotowania zawodowego.
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi:
- nie mniej niż 4 486 zł – jeżeli osoba usamodzielniana przebywała w spokrewnionej rodzinie zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
- nie mniej niż 8 968 zł – jeżeli osoba usamodzielniana przebywała w rodzinie zastępczej
- niezawodowej, zawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo –wychowawczej lub regionalnej placówce opiekuńczo – wychowawczej przez okres powyżej 3 lat,
- nie niej niż 4 486 zł – jeżeli osoba przebywała w ww. formach pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
- nie mniej niż 2 244 zł – jeżeli osoba przebywała w ww. formach pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres 1 roku.
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielnienia, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia.
W przypadku gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu pobierania pomocy na kontynuowanie nauki. W uzasadnionych przypadkach pomoc na usamodzielnienie może zostać udzielona w trakcie wypłacania pomocy na kontynuowanie nauki.
Pomoc na zagospodarowanie
Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 2 039zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 4 077 zł.
Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej.