Handel ludźmi jest jednym z najbardziej haniebnych bolączek naszego świata – okrutną formą pogwałcenia praw człowieka, czyniącą z życia ludzkiego przedmiot handlu, sprzedaży, eksploatacji, nadużyć w końcu obracającą je w ruinę. Żaden kraj nie jest od niego wolny, a miliony ludzi są nim nadal zagrożone. Musimy zająć w tej sprawie wspólne stanowisko, rzucić na nią światło, umieścić przestępców za kratkami i zapewnić ochronę oraz wsparcie ofiarom handlu ludźmi i osobom szczególnie zagrożonym tym procederem.”
Ban Ki-moon, były Sekretarz Generalny ONZ,
Handel ludźmi to okrutne przestępstwo istniejące od wieków, które prowadzi do cierpienia milionów ludzi. Szczególnie narażone na handel ludźmi są młode kobiety i dzieci. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych trudno oszacować skalę zjawiska z uwagi na jego złożoność. Handlem ludźmi są dotknięte niemal wszystkie państwa świata. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego jak dużym kryminalnym przedsięwzięciem stało się to zjawisko i jak ogromne generuje zyski.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 115 § 22 KK:
„Handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
- Przemocy lub groźby bezprawnej,
- Uprowadzenia,
- Podstępu,
- Wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
- Nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,
- Udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą
-w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności:
w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka lub w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy
Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte metody lub środki wymienione w pkt 1-6 ’’
Handel ludźmi w Polsce
Polska jest jednocześnie krajem pochodzenia, krajem tranzytowym oraz krajem docelowym dla ofiar handlu ludźmi. Ofiary pracy przymusowej rekrutowane w krajach pochodzenia, nierzadko za pomocą agencji pośrednictwa pracy, gdzie są wprowadzane w błąd co do warunków pracy. Po przybyciu na miejsce cudzoziemcom zabierane są dokumenty tożsamości, a warunki zakwaterowania i pracy odbiegają od powszechnie przyjętych norm. Ofiarom nie są wypłacane wynagrodzenia za pracę a często naliczane są dodatkowe należności (kary) , w ten sposób tworzą wobec cudzoziemców fikcyjną ,,spiralę długu’’. W Polsce mamy do czynienia również z handlem ludźmi do prostytucji i innych usług seksualnych zarówno Polek jak i cudzoziemek. W ostatnim czasie zauważono zwiększenie się liczby przypadków wykorzystania seksualnego mężczyzn i chłopców. W wielu przypadkach ofiary są świadome, że będą trudniły się prostytucją. Ich przyzwolenie wynika z bardzo trudnej sytuacji rodzinnej, z braku perspektywy na inną formę zarobkowania.
Warto wiedzieć, że w Polsce funkcjonuje Krajowe Centrum Interwencyjno- Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi (KCIK) , które wspiera ofiary handlu ludźmi.
KCIK wyszczególnił kilka ważnych kwestii, na które warto zwrócić uwagę, aby zminimalizować ryzyko bycia ofiarą handlu ludźmi :
-,,Jeśli rzeczywiście myślisz o zarabianiu pieniędzy poza Polską, Twoja decyzja powinna być przemyślana. Nie należy jej podejmować pochopnie ani pod wpływem emocji. Pamiętaj też, że nagły wyjazd nie jest dobrym sposobem na rozwiązanie problemów, które być może masz. Nie traktuj wyjazdu jako możliwości ucieczki. Wiele osób myśli, że wyjeżdżając pozostawi swoje problemy w Polsce. Niestety, takie przeświadczenie jest błędem. Zanim naprawdę wyjedziesz rozwiąż swoje problemy i załatw wszelkie sprawy.’’
-,,Jeśli w klubie, dyskotece czy u znajomych poznałaś/eś kogoś, kto z miejsca zaproponował, że załatwi Ci dobrą pracę i do tego za granicą… Uwaga! Zastanów się! Taka osoba rzadko kiedy jest wiarygodnym pośrednikiem. Może chce z Ciebie tylko zażartować, ale może też mieć
w stosunku do Ciebie nieuczciwe zamiary. Podobnie z jest ze „znajomymi”, poznanymi przez Internet na portalach randkowych, społecznościowych czy forach dyskusyjnych. Zdarza się, że ktoś proponuje Ci taką pracę o jakiej właśnie marzysz. Uważaj, to może być oszust! Do Krajowego Centrum coraz częściej napływają zgłoszenia od osób, które zdecydowały się skorzystać z propozycji pracy lub atrakcyjnego wyjazdu od internetowego „znajomego” . Dla wielu z nich skończyło się to co najmniej gorzkim rozczarowaniem. Pamiętaj – nie traktuj ludzi poznanych przez internet jak bliskich znajomych, zwłaszcza jeśli nigdy się nie spotkaliście
w realu. Jeśli o pracy za granicą myślisz poważnie, skorzystaj z pomocy profesjonalnego pośrednika albo przynajmniej kogoś, kto dobrze zna rynek pracy w kraju, do którego zamierzasz wyjechać.’’
-,,Czasami warunki pobytu i obyczaje w innych państwach Europy są zupełnie inne niż w Polsce. Przed wyjazdem postaraj się trochę poznać kraj, w którym planujesz podjąć pracę. Poszukaj informacji w sieci, w książkach i czasopismach. Im więcej wiesz, tym łatwiej Ci będzie przystosować się do panujących tam warunków i tym bezpieczniejszy będzie pobyt za granicą.’’
-,,Warto pracować legalnie ponieważ: 1. Podpisując umowę masz pewność otrzymania wynagrodzenia. Osoby pracujące na czarno nie zawsze otrzymują swoje pieniądze lub otrzymują ich mniej niż powinny.’’
Kiedy szukać pomocy ?
Jeżeli przebywasz w Polsce i czujesz się zagrożony bądź obawiasz się o swoje życie bo ktoś :
– zabrał Ci paszport
– stosuje przemoc psychiczną, np. szantażuje Cię lub fizyczną, np. bije Cię
– zmusza do kradzieży, prostytucji, żebractwa, pracy w nieludzkich warunkach i nie wypłaca należnych Ci pieniędzy
Gdzie szukać pomocy?
Krajowe Centrum Interwencyjno- Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi (KCIK)
Centrum zapewnia :
– całodobowy kontakt telefoniczny (telefon zaufania 24 h)
– podstawowe potrzeby – wyżywienie, odzież, obuwie, środki higieniczne
– bezpieczny nocleg
– wsparcie psychologiczne, konsultacje prawne, pomoc tłumacza, pomoc medyczną
Kontakt : + 48 22 6280120
La Strada – Fundacja przeciwko handlowi ludźmi i niewolnictwu
www.strada.org.pl
E-mail:strada@strada.org.pl
Telefon zaufania 22 628 99 99 (pomoc, porady)
Wydział do walki z Handlem Ludźmi
Biura Służby Kryminalnej Komendy Głównej Policji
tel. +48 664 974 934
E-mail: handelludzmibsk@policja.gov.pl
Kontakt
telefon: (+48 22) 628 01 20
Lokalnie :
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Radoczy
Dworska 9 A, 34-100 Tomice
telefon : 33 873 10 01
e-mail :kontakt@oikradocza.pl
Komenda Powiatowa Policji w Wadowicach
ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 37
34-100 Wadowice
Telefon: 47 83 27 200
Faks: 47 83 27 250
E-mail: komendant@wadowice.policja.gov.pl
Opracował Zespół OIK
